Đầy bụng, chán ăn là tình trạng thường gặp trong mấy ngày Tết…Nguyên do vì ăn uống quá nhiều, lại kèm theo uống rượu, hút thuốc… khiến cơ thể mệt mỏi.
Cảm giác đầy bụng thường ở vùng trên rốn, đầy bụng có thể xảy ra rất sớm, mới ăn độ nửa chén đã thấy đầy, rồi không muốn ăn thêm nữa. Nhiều khi mới thấy thức ăn đã có cảm giác buồn nôn và nôn, hoặc ăn được một ít thì đã thấy no, nếu ăn thêm nữa là bị buồn nôn. Miệng thì đắng, người mệt mỏi, ăn vào là chóng mặt. Có người đầy bụng kéo dài làm ăn uống kém, sụt cân.
Y học cổ truyền gọi đây là chứng “tích thực”, hay “thương thực”, chúng gồm có 2 thể thường gặp:
1. Thể thức ăn tích trệ ở dạ dày
Cảm giác sợ thức ăn, ợ hơi, nuốt chua, miệng hôi, bụng đầy đau tức hoặc không nằm ngửa được, rêu lưỡi dày. Bài thuốc dùng cho trường hợp này gồm: cam thảo 4g, cát cánh 4g, gạo nếp 20g, hồng hoa 2g, nhân sâm 6g, mộc thông 8g, sinh địa 8g, sơn tra 4g, từ thảo 2g, xuyên khung 2g. Đem tất cả sắc (nấu) chung với 3 lát gừng và 10 cọng vị thuốc bấc đèn (đăng tâm) để dùng.
2. Thể thực tích trường vị
Triệu chứng gồm: bụng đầy, đau, đại tiện hôi, bị tiêu chảy, sau tiêu chảy bệnh giảm, buồn nôn, ợ hơi, sợ thức ăn, lưỡi dày. Bài thuốc dùng cho thể này gồm: bạch truật 12g, thần khúc 20g, chỉ thực 10g, hoàng liên 12g, đại hoàng 10g, trạch tả 8g, phục linh 12g. Các bài thuốc trên sắc uống ngày 1 thang.
* Nếu do thức ăn nhiều ngũ cốc gây đầy bụng, thì lấy 30g thần khúc, 10g hạt củ cải rang, 10g mạch nha cho vào nước sắc, một ngày uống hết, chia làm 3 phần.
* Nếu ăn nhiều hoa quả lạnh gây đầy bụng, đau bụng, đi lỏng, có thể lấy 1,5g thần khúc pha nước nóng uống thay trà.
* Nếu đầy bụng, ợ có mùi chua do ăn nhiều chất đường, mạch nha 30g, đổ nước vào sắc, uống trong vòng 1 ngày, chia làm 3 lần.
* Nếu đầy bụng do uống bia, rượu, thì lấy 500g củ cải trắng, rửa sạch, ép lấy nước, uống hết một lần. Hoặc có thể lấy 15g đường trắng pha với 30 ml giấm ăn và nước sôi rồi uống.
* Lấy 2 – 9g vỏ quýt, đổ nước vào nấu hoặc pha với nước sôi uống thay trà có thể chữa chứng tiêu hóa không tốt, đầy bụng, chán ăn, buồn nôn, ho do bị lạnh thường gặp.
* Khi ăn nhiều đồ mỡ gây đầy bụng, thì uống 1 lít nước có pha giấm sẽ có tác dụng giúp tiêu hóa chất béo, khỏi đầy bụng.
* Khi ăn khó tiêu, đầy bụng lấy 10g màng mề gà khô, rửa sạch cho vào 200 ml nước, sắc sôi kỹ trong 15 phút, chắt lấy nước uống.
Lưu ý, ở người tỳ vị hư yếu, nếu ăn uống thức ăn sống lạnh, chất kích thích, uống chè đặc, cà phê cũng dẫn tới đầy bụng, chán ăn.
Theo Thanh Niên
